Vergi Hukukunda Uzmanlık

VERGİ UZMANLARI TOPLULUĞU GENEL BAŞKANI İBRAHİM ÇELİK, YAPAY ZEKA VE VERGİ HUKUKUNUN ÖNEMİ KONULARINDA AÇIKLAMALARDA BULUNDU

Bakanlık Birimleri ve Bağlı Kuruluşlarda Yapısal Değişim

Gelir İdaresi Başkanlığı Hazine ve Maliye Bakanı Şimşek son günlerde yaptığı açıklamalarda, özellikle Risk Analiz Genel Müdürlüğünün Gelir İdaresi Başkanlığına bağlanacağını ve söz konusu başkanlığın yeniden yapılandırılarak yapısal reform hazırlığında olunduğunu dile getirmektedir.

Gündeme düşen haberlerde ise Vergi Denetim Kurulu Başkanlığının da yüksek teknoloji ve otomosyon kullanacağı ve vergi inceleme raporlarını hazırlamada kullandığı yapay zekanın özellikle sahte belge kullanımlarında raporların tamamının hazırlanmasında devreye alınacağı ifade edilmektedir. Bu açıklamalardan da Vergi Denetim Kurulunda da yapısal reform olacağı düşüncesi ön plana çıkmaktadır.

Anlaşılacağı üzere dijitalleşme ve internet teknolojisindeki gelişmeler incelemelerin akışını değiştirecektir. Buda daha az maliyetle daha hızlı daha doğru ve adaletli işlemlerin yapılmasını sağlayacaktır.

Vergi İncelemelerinde Yapay Zeka

Sonuçta sahte belge kullanım raporlarının yapay zeka ile hazırlanması, işlem hızını artıracak ve bu durumda vergi dairelerinin iş yükü hızlı şekilde artacaktır. Ama asıl sorun vergi davalarındaki aşırı artış olarak karşımıza çıkacaktır. Çünkü ek-1 ile sahte belge kullandığı tespit edilen mükelleflere otomatik olarak ek-5 yazıları gönderilerek yazının tebliğ tarihinden itibaren 15 gün içinde yapay zeka sistemi tarafından üretilen KDV düzeltme beyannamelerinin onaylanması gerektiği bildirilir. Mükellefler onaylarsa sistem konuyu kapatarak mükellefe bilgi yazısı gönderir. Aksi durumda otomatik olarak vergi inceleme raporunu hazırlayıp mükellefe tarhiyat öncesi uzlaşma için davetiye gönderilir. Uzlaşmanın kabul edilmemesi durumunda ihbarname yapay zeka tarafından tebliğ edilerek tarhiyat sonrası işlemlere başlanılır.  

Burada önemli olan düzeltme beyanlarının sistem tarafından hazırlanarak onaya sunulmasıdır. Zira her vergi dairesi ve mükellef uygulamayı farklı olup uygulama birliği açısından ve devreden Katma değer vergilerinin müdür yardımcısı tarafından tek tek düzeltilmesi yerine sistem tarafından düzeltilmesi hem hızlı hem de doğru işlem açısından yerinde olacaktır. Bu durumda gelinecek nokta sadece mükelleflerin vergi mahkemelerinde dava açması olarak karşımıza çıkacaktır.

Ancak hali hazırda vergi dairesi müdürlüklerinde vergi hukuku konusunda uzmanlaşmış personel bulunmamaktadır. Vergi davaları defterdarlıkların hukuk birimlerinde ki avukatlar üzerinden takip edilmektedir. Yapay zekalar tarafından hazırlanan vergi inceleme raporları hakkında ki davalara yapay zeka hakimlerin bakmayacağına göre insan faktörü vergi mahkemelerinde ön plana çıkmaktadır.

Sahada Vegi Hukuku Neden Önemli

Özellikle sahadaki paydaşlar takip edildiğinde vergi işlerinde uzmanlaşmış Yeminli Mali Müşavirler, Mali Müşavirler artık avukatlarla ortak çalışmakta, hatta ortak bürolar ve işyerleri açmaktadırlar. Bunun temel nedeni vergi davalarındaki artışlar ve dava konusu rakamlardaki devasa büyüklük ve kazançlardır. Hatta bazı vergi-hukuk ortaklıkları muhasebe işlerini bırakarak sadece dava işlerini takip etmektedir. Çünkü bu alandaki pasta daha büyük olup vergi idaresi bu alanda uzmanlaşmaya gitmemiştir.

Bu nedenle gelir idaresinin bu alanda ihtisaslaşmaya gitmesi, personeline güncel vergi ve vergi hukuku eğitimlerini vererek vergi mahkemeleri ile koordineli çalışması gerekmektedir. Özellikle sahte belge kullanma, Vergi Usul Kanunu 160/A maddesine istinaden terk işlemleri için yapılan mevzuatsal değişikliklerde vergi mahkemesi başkanlarının da görüşünün alınarak çıkarılması, mahkeme aşamasına gelen tüm emeklerin heba olmaması adına önem arz etmektedir.

Sonuç

Yukarıda bir kısmını anlatmayaca çalıştığımız vergi hukuku günümüzde büyük önem taşımaktadır. Bu alanda vergi dairelerinde de yetişmiş uzmanların bulundurulması, sahte belge kullanımı ve VUK 160/A maddesi kapsamında ki terkler için işlemi başından sonuna kadar aynı personelin takip etmesi, Türkiye genelinde konu hakkındaki tüm işlemlerin ortak havuzda paylaşılması vergi kayıp ve kaçağının azaltılmasını sağlayacaktır.

VERGİ UZMANLARI TOPLULUĞU

Yorumlar